144
finansalları hakkında uzun ve sıkıcı bir entry girmeme sebep olacak şirket. (muhasebeci değilim, ama finansçıyım ve kulübün sürdürülebilirliği açısından bunları konuşmakta fayda görüyorum.)
1) spor kulüpleri için gelir yaratımı, çeşitlendirmesi çok kritik. zira her sezon başarılı olamayabilirsin ancak gelir yarattığın kanallar ne kadar çeşitliyse o kadar az dalgalanma yaşarsın. bizim örneğimizde maalesef durum böyle değil. nasıl mı? 2024-2025 sezonu gelirlerimizin (11 milyar tl) kırılımı aşağıda ekliyorum (yüzdeler toplam gelir içindeki payları temsil ediyor; tutarlar ise yıllık artış/azalışları temsil ediyor)
mağaza satış gelirleri --> %32 (yıllık 249 milyon tl artış)
loca, vıp ve kombine satış gelirleri --> %28 (yıllık 592 milyon tl artış)
sponsorluk, reklam ve isim hakkı gelirleri --> %22 (yıllık 84 milyon tl azalış)
uefa şampiyonlar ve avrupa ligi gelirleri --> %8 (yıllık 783 milyon tl azalış)
yayın hakkı gelirleri --> %6 (yıllık 187 milyon tl artış)
sporcu transfer, kira ve yetiştirme gelirleri --> %4 (yıllık 98 milyon tl artış)
diğer futbol faaliyetleri gelirleri --> %0.04 (yıllık 1 milyon tl artış)
buradaki gelir kalemlerinin neredeyse tamamı başarıya endeksli gelir kalemleri. yani eğer takımın başarılı ise daha fazla forma satarsın, daha fazla kombine satarsın, sponsorluk sözleşmelerinin değerini artırırsın vs vs. ancak bir kalem var ki, o, diğerleri kadar başarı endeksli değil; sporcu transfer, kira ve yetiştirme gelirleri. toplam gelir içinde aldığı pay sadece %4. gelirlerini sürdürülebilir bir şekilde artırmayı ve sadece başarıya dayalı bir güçlü finansal yapı olmasını istemiyorsan, bu kalemin payını artırmak gerekiyor. zira kötü geçen bir sezonda dahi oyuncu satarak gelir yaratabilir ve finansal sürdürülebilirliği sağlayabilirsin.
dikkat çekilmesi gereken diğer bir nokta ise gelir artışını destekleyen iki gelir kalemi, mağaza satışları ve loca, vıp, kombine gelirleri.. bunlar taraftarın sürüklediği gelir artışı.
öte taraftan şampiyon olmasak bile şampiyonlar ligine katılımın ne kadar önemli olduğunu rakamlar bağırıyor adeta. sadece geçen sene young boys'a elenmeseydik, yaklaşık 1 milyar tl daha fazla gelir olacaktı. bunu net kar'a doğru aşağı taşıdığında, zarar değil kar görebilirdik. bu da bize kadro planlaması, zamanlaması, takım hazırlığı ve doğru ilk 11/taktik seçiminin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
önümüzdeki sene için bu gelir kalemlerinin tamamında bir artış olacaktır. çünkü i) şampiyonlar ligi geliri olacak ii) kombinelere enflasyon üstünde zam geldi ve full sattı iii) forma fiyatlarına enflasyon üstünde zam yapıldı ve muhtemelen osimhen, sane ve şampiyonlar ligi etkisiyle adet (parça) olarak da geçen seneye göre fazla satacaktır. iv) enflasyon muhasebesi endeksleme etkisi görece daha az olacak.
2) gelelim satışların maliyeti tarafına... gelir tarafında direkt olarak sporcu üzerinden elde edilen gelir, toplam gelirin sadece %4'ydü. ancak maliyet tarafında durum tam tersi. toplam satışların maliyetinin (12.6 milyar tl) yaklaşık %54'ü sporcu, teknik direktör ve antrenör ücretleri ve bunlara ait kiralama ve menajer giderlerinden oluşuyor. ciddi bir mismatch var. satışların maliyetini gider kalemleri bazında kırdığımızda ise;
sporcu, teknik direktör ve antrenör ücretleri ve bunlara ait kiralama ve menajer giderleri --> %54 (yıllık 1.2 milyar tl artış)
müsabaka giderleri --> %4 (yıllık 212 milyon tl artış)
temsil ve ağırlama giderleri --> %1 (yıllık 123 milyon tl artış)
diğer --> %41 (yıllık 710 milyon tl artış ancak burada en büyük kalem 601 milyon tl artışla amortisman gideri)
daha brüt kar seviyesinde zarar yazdığımız için daha aşağıya inmeyeceğim bile. ayrıca bu tablolar 2024-2025 sezonunu kapsıyor, dolayısıyla günceli çok yansıtmıyor. bundan dolayı bilanço ve nakit akışa dair bir şey yazmak çok güncel dışı kalır. çünkü çok fazla olay gelişti raporlama tarihinden sonra; sermaye artışı, osimhen bonservisi, bankalar birliğinden çıkış vs vs oldu. bir sonraki raporlama döneminde bilanço ve nakit akışa bakarız.
sonuç olarak;
1) oyuncu yetiştirip satmalıyız ki sporcular üzerinden elde edilen gelir/gider birbirini dengelesin
2) gelir kanallarını başarıya direkt endeksli kalemlerden, loyalty (sadakat bazlı) bazlı gelirlere dönüştürmek gerekiyor ki öngörülebilir ve sürdürülebilir gelir sağlanabilsin
1) spor kulüpleri için gelir yaratımı, çeşitlendirmesi çok kritik. zira her sezon başarılı olamayabilirsin ancak gelir yarattığın kanallar ne kadar çeşitliyse o kadar az dalgalanma yaşarsın. bizim örneğimizde maalesef durum böyle değil. nasıl mı? 2024-2025 sezonu gelirlerimizin (11 milyar tl) kırılımı aşağıda ekliyorum (yüzdeler toplam gelir içindeki payları temsil ediyor; tutarlar ise yıllık artış/azalışları temsil ediyor)
mağaza satış gelirleri --> %32 (yıllık 249 milyon tl artış)
loca, vıp ve kombine satış gelirleri --> %28 (yıllık 592 milyon tl artış)
sponsorluk, reklam ve isim hakkı gelirleri --> %22 (yıllık 84 milyon tl azalış)
uefa şampiyonlar ve avrupa ligi gelirleri --> %8 (yıllık 783 milyon tl azalış)
yayın hakkı gelirleri --> %6 (yıllık 187 milyon tl artış)
sporcu transfer, kira ve yetiştirme gelirleri --> %4 (yıllık 98 milyon tl artış)
diğer futbol faaliyetleri gelirleri --> %0.04 (yıllık 1 milyon tl artış)
buradaki gelir kalemlerinin neredeyse tamamı başarıya endeksli gelir kalemleri. yani eğer takımın başarılı ise daha fazla forma satarsın, daha fazla kombine satarsın, sponsorluk sözleşmelerinin değerini artırırsın vs vs. ancak bir kalem var ki, o, diğerleri kadar başarı endeksli değil; sporcu transfer, kira ve yetiştirme gelirleri. toplam gelir içinde aldığı pay sadece %4. gelirlerini sürdürülebilir bir şekilde artırmayı ve sadece başarıya dayalı bir güçlü finansal yapı olmasını istemiyorsan, bu kalemin payını artırmak gerekiyor. zira kötü geçen bir sezonda dahi oyuncu satarak gelir yaratabilir ve finansal sürdürülebilirliği sağlayabilirsin.
dikkat çekilmesi gereken diğer bir nokta ise gelir artışını destekleyen iki gelir kalemi, mağaza satışları ve loca, vıp, kombine gelirleri.. bunlar taraftarın sürüklediği gelir artışı.
öte taraftan şampiyon olmasak bile şampiyonlar ligine katılımın ne kadar önemli olduğunu rakamlar bağırıyor adeta. sadece geçen sene young boys'a elenmeseydik, yaklaşık 1 milyar tl daha fazla gelir olacaktı. bunu net kar'a doğru aşağı taşıdığında, zarar değil kar görebilirdik. bu da bize kadro planlaması, zamanlaması, takım hazırlığı ve doğru ilk 11/taktik seçiminin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
önümüzdeki sene için bu gelir kalemlerinin tamamında bir artış olacaktır. çünkü i) şampiyonlar ligi geliri olacak ii) kombinelere enflasyon üstünde zam geldi ve full sattı iii) forma fiyatlarına enflasyon üstünde zam yapıldı ve muhtemelen osimhen, sane ve şampiyonlar ligi etkisiyle adet (parça) olarak da geçen seneye göre fazla satacaktır. iv) enflasyon muhasebesi endeksleme etkisi görece daha az olacak.
2) gelelim satışların maliyeti tarafına... gelir tarafında direkt olarak sporcu üzerinden elde edilen gelir, toplam gelirin sadece %4'ydü. ancak maliyet tarafında durum tam tersi. toplam satışların maliyetinin (12.6 milyar tl) yaklaşık %54'ü sporcu, teknik direktör ve antrenör ücretleri ve bunlara ait kiralama ve menajer giderlerinden oluşuyor. ciddi bir mismatch var. satışların maliyetini gider kalemleri bazında kırdığımızda ise;
sporcu, teknik direktör ve antrenör ücretleri ve bunlara ait kiralama ve menajer giderleri --> %54 (yıllık 1.2 milyar tl artış)
müsabaka giderleri --> %4 (yıllık 212 milyon tl artış)
temsil ve ağırlama giderleri --> %1 (yıllık 123 milyon tl artış)
diğer --> %41 (yıllık 710 milyon tl artış ancak burada en büyük kalem 601 milyon tl artışla amortisman gideri)
daha brüt kar seviyesinde zarar yazdığımız için daha aşağıya inmeyeceğim bile. ayrıca bu tablolar 2024-2025 sezonunu kapsıyor, dolayısıyla günceli çok yansıtmıyor. bundan dolayı bilanço ve nakit akışa dair bir şey yazmak çok güncel dışı kalır. çünkü çok fazla olay gelişti raporlama tarihinden sonra; sermaye artışı, osimhen bonservisi, bankalar birliğinden çıkış vs vs oldu. bir sonraki raporlama döneminde bilanço ve nakit akışa bakarız.
sonuç olarak;
1) oyuncu yetiştirip satmalıyız ki sporcular üzerinden elde edilen gelir/gider birbirini dengelesin
2) gelir kanallarını başarıya direkt endeksli kalemlerden, loyalty (sadakat bazlı) bazlı gelirlere dönüştürmek gerekiyor ki öngörülebilir ve sürdürülebilir gelir sağlanabilsin
